Luzmila Carpio-p rurasqan takikuna

Chay Mama Luzmilaqa Buliwya mama llaqtamantam, qhichwa runa llaqtamanta hamuq, runasimipi ancha sumaqta takiq warmim.

Wiñay llaqta

Wiñay llaqtamanta kayku,
Allpap wawan kayku.
Tata Inti, Pachamama,
Uywawayku qhawawayku.

Urqu patapi kawsayku,
Wayrawan tusuyku
Pachallanpi kuskachasqa
Pachamama ñisqallanpi.

(Chay rimasqaqa kaypi Aymara simipim:)

Jiwasay wiñay markatxa
Wawanak p'atanwa
Laq'ax jiwasana taykasa
Awkisaxa Inti Tata.

Jaktana qullu patana
Jalasa wayrampi
Tantachawi jakañasampi
Pachamama uraqiparu.

(qallarinaman)

 

Pachamama

Pachamama mamay,
may qamta munakuyku.
Pachamama mamay,
amaña khuyakuychu.
Llakikuyku qammanta
mana kharkasqaykumanta,
mana qhawasqaykumanta.
Llakikuyku qammanta
nanaykuchisqaykumanta,
mana qhawasqaykumanta.

Pachamama mamay,
kunan hampikuchkayku.
Pachamama mamay,
qam may kawsachiwayku.
Tukuy sunquykuwanpuni
munakuyniykuwanpuni,
ay mamita khuyawayku.
Tukuy sunquykuwanpuni
munakuyniykuwanpuni,
ay mamita qhawawayku.

Pachamama mamay,
qamta munakuyku.
Pachamama mamay,
anchataqa nanachiyku.
Pachamama mamay,
kunan hampikuchkayku.
ay mamita khuyawayku.

(qallarinaman)

 

Phatitan: Wawa takisitu, wawata tusuchinapaq

|: Phatitam phatitam pharam pharam pharitay
Paskanita phatitay k'ata k'ata k'atitay
Paskanita phatitay. :| (kimsa kuti)
Ay wawitay tusuchikuykiña.
Kunanqa sayayta yachanayki tiyan.
Puririyman rinayki tiyan.
|: Chá, papapaq chichipaq,
Chá, awillita apamuchkan phiritawan t'antatawan. :| (iskay kuti)
|: Paskaninintin, paskaninintin, paskaninintin tin. :| (suqta kuti)
Pillpintu hina phawarinki wawitay
Yachaywasiman rinki
Ñawiriyta qillqayta sumaq yachanki wawitay.
Puchkita puchka puchka nanitay,
|: Puchkita puchka puchkita puchka puchka nanitay :| (pichqa kuti)
Ananitay ananay wawita.

(qallarinaman)

 

Atawallpap hayllin

Hatun Apu Pachakamaq,
Uyariway wawaykita!
Tata Inti, k'anchaway!
Kay hinapi kani.
Runayki yanapay!
Wawqikuna tukuriy!
Ñañakuna yachachiy!
Runamasi qunqachkan
Yanapanakuyta,
Ayniywan kawsayta.

(qallarinaman)

 

Quyllur

Pachamama, Tata Inti,
Uywakullawaykupuni.
Ay sumaq mama!
Ay!
Mama killa, qullqi manya,
Killa p'unchaw sut'inchariq.
Ay sumaq mama!
Ay!
Quyllur t'ika, sumaq ch'aska,
Sapa tuta lliphirinki.
Ay quyllur t'ika!
Ay!
Hanaq pacha, hatun qucha,
Para phuyu, qarpamuwayku.
Ay hanaq pacha!
Ay!

(qallarinaman)

 

Kuntur Mallku

Yaw kuntur mallku,
Phawaylla, phawarichkanki
Tawantinsuyuman.
Kawsayniyku willarimuy,
Kay kawsayniyku willarimuy.

Maymanchá phawanki chayñiqman?
Tata Intiman ñillarimuy,
Mama Killaman chichikamuy
Imay watachus kay pachapi kawsasqaykuta.
Hatun kuntur mallkuyku hina
Allin kawsayta mañarimuy
Hatun p'unchawman puririnallaykupaqpuni.

(qallarinaman)

 

Maria Sabina

(Mihiku/México mama llaqtapi Maria Sabina sutiyuq hampiq warmipaq takisqa. Chay mazateca ñisqa Maria Sabinaqa 1894 watamanta 1985 watakama Oaxaca kitipi kallampakunawansi hampispa kawsarqan.)

Yanapaykunkiña Maria Sabina,
Runamasiykip sunqun t'ikarinña,
Amoxtli ñisqawan ñawirichinki,
Chay yachayniyki may allinpunim kasqa.

Maria Sabina, yachaq warmi!
Hampikuy arí, hampikuy!

- "Amoxtli" [amoštli]: Nawatl (Náhuatl, Mexicano, Azteca ñisqa) rimaypi "qillqa, liwru" ñiyta munan. -
Illapas hampiy yachaytaqa quykun. Pitachus illapaqa kimsa kutis taripan, paysi hampiy yachayniyuq, hampinan tiyansi.

(qallarinaman)

 

Tinkuman

(Kay takinaqa tradicional ñisqas, Luzmila Carpio-ppas takisqanmi)

Uraymanta kayku,
Wichayman richkayku.
Aymaya llaqtaman
Takiriq richkayku.
Aymaya llaqtaman
Tusuriq richkayku.
Huk, iskay, kimsa
Tawa, pichqa kayku.
Rumi paritata
Muchuqsitu kayku.

(parita = paracha, pisilla paray, ashlla tamyay; muchuqsitu = muchuqcha, muchuqlla)

(qallarinaman)

 

Intillay Killallay

Intillay killallay,
k'anchayniykiwan
kuskachasqa tukuy wiñayku
ñuqayku.

Qanman tata inti,
napaykamuyku
kuskachasqa qamta yuyayku
ñuqayku.

(qallarinaman)

 

Luzmila Carpio-p Internetpi Tiyanan: http://www.luzmilacarpio.com/

Intillay Killallay (huk takikuna)

Hatariy, Atawallpa! (Runasimipi pacha kutiypaq taki)

Kuntur phawan (Yaw Kuntur)

Pachamamaman mañay

Runasimipi Willakuykuna, Qillqasqakuna

Rapip qallarinanman


Last update: 10 Oct 2016. © runasimi.de.  The contents of this page may be distributed for non-commercial purposes, especially for spreading knowledge of the Runasimi language in the world and strengthening its position in its home lands. Please quote the original author (if not mentioned by name, write runasimi.de), and set a link to this page (write down URL, if texts or images of this page are used in printed version).