Alborada sutiyuq kusituypa rurasqan takikuna

Chay Alborada (Achikyay) sutiyuq kusituyqa Piruw mama llaqtamantam, Ayakuchu suyumantam, qhichwa runakunam.

Yawar mayu

Yawar mayus hamun
Paqchiririspa
Yuraq runapa
Chiqnikuyninwan

Yawar mayus hamun
Runamasiypa
Yawar chaqchusqan
Llaqtay yupanchaq
Kawsayniy qarpaq

(qallanaman)

Kawra ñawi

Yanay qayamuwan
Sinwa patamanta
Yanay qayamuwan
Sinwa patamanta
Sapallaypim waqachkani
Pawaykamuy nispa
Sapallaypim llakichkani
Pawaykamuy nispa

Bayu kawalluypi
Sillakuykuspaymi
Illapaqwan kuska
Chayarqamusqayki
Wamraykuqa wayratapas
Llallirqamusaqmi
Qamraykuqa tutapapas
Punchawchamusaqmi

(qallanaman)

Sapachallan killa

Hanaq pacha sapachallan killa
Imallamantam qamri waqachkanki
Urqu qipapi sapachallan killa
Ayallatañam kanchimuwachkanki
Haku ñuqawan parischakusunchik
Sapaymi kani manam yanay kanchu
Rawraq sunquchaywan ratarichisqayki

Llaqtan llaqtan qillqarqamuni
Yawarniywan ancha kuyasqayta
Chuya sunqu hanaq pacha killa
Qumir ñawi sumaq quri chukcha
Qatusniypi hawka puñukuqta
Qalallata watiqmuwachkanki
Ustuykamuy rupaq uqllayniyman
Killachakuna mirachinapaq

(qallanaman)

Sara minka

Hakullapanchik
Sara hallmaq
Machukunapas
Willkanchikkunawan
Hatun punchaw chayamun
Sarata hallmasun
Qayllas qallarisunchik
Kusirikuywan

Kapitanninchik
Aypuwasun
Qayllasninchikman
Sara suyunchikta
Aqata pawachimuy
Machakunanchikpaq
Pisipaytam wañuchin
Kuka mamanchik

Pawlina Bara
May mikuna
Yarqawankuñam
Chawpipiñam
Qayna punchaw minkapi
Mikuna wischusqay
Imataraq ruwachkan
Chuspich muyuchkan

Kurriy warmacha
Apaykamuy
Wasiypi aqa
Achka puchuchkarqa
Kumpari Bilimbumbu
Ama piñakuychu
Huk sipasta maskay
Tukuy yanuqta

Inti taytapas
Pasikunñam
Llamkayninchikta
Kayqa tukunchikña
Haku kunan llapanchik
Pawlapa wasinman
Chaypiña machakusun
Paqarinkama

Tayta qullana
Upyaykusun
Mana puchquspa
Hallparukusunchik
Paqarin kanan hina
Yakuta laplaspa
Huk minkaman risunchik
Uma nanasqa

(qallanaman)

Kusikuqtam munayki

Pampay pampay
Llakita pampay
Wiñaypaq pampay

Kusikuqtam munayki
Manam llakiyuqtachu
Kusikuy panchirichun
Sunquykipa rurunpi

Huk iskay kimsa tawa

Kuyakusqay yanallay
Amaña llakiyñachu
Llakisqata qawaptiy
Sunqullaymi nanawan

Ñawinchik qawarichun
Rawraq punchawninchikta
Kusikuy mismirichun
Sunqunchikpa sunqunpi

Llakinchikta qunqaspa
Kusilla kawsakusun
Wiqinchikta pampaspa
Qayllas kuyanakusun

Para waytata hina
Wiqiywan qarpaspaymi
Sumaq llanllariqta
Wiñaypaq uywasqayki

Killa mamapa ñañan
Inti taytapa churin
Pacha mamapa wawan
Sunquytam suwawanki

Hanaq pacha lusiru
wawanchikkuna kanqa
Anquayllupa sutinpi
Chankaskuna mirasun

(qallanaman)

Ananaw (Ananao)

Ananaw, ananaw
nispa niwachkanki
ñuqallapiñam chay ñawiyki.
Ananaw, ananaw
nispa niwachkanki
wiñaypaqchu ñuqa qawasqayki
May runallam kakuchkanki
kaykunallapi waqanaypaq.
Wañuptiyqa ñakawanki
manam munanichu chay pasayta.

(qallanaman)

Puyu muyumuwan

Heyo mayo heye maya he heye maya heye.
Puyu muyumuwan puyu wankumuwan
waqaqta qawaspa wiqi ñawiyuqta.
Puyu muyumuwan puyu wankumuwan
waqaqta qawaspa wiqi ñawiyuqta.
Heyo mayo heye maya he heye maya heye.
Wayanku kayman puyunta pawayman
piwi wawaykipa sunqunta suqayman.
Wayanku kayman puyunta pawayman
piwiwaykipa sunqunta suqayman.
Heyo mayo heye maya he heye maya heye.

(qallanaman)

Ay way ay way

Imaynaraq qamri kanki
hayka hinaraq ñuqa kasaq
ay way nispacha waqastin purisun
ay way nispacha qayarinakusun
Imaynaraq qamri kanki
hayka hinaraq ñuqa kasaq
ay way nispacha waqastin purisun
ay way nispacha qayarinakusun
Sunquyki nanaptin sunqullay rawraptin
sunquyki nanaptin sunqullay rawraptin
Ay way nispacha waqastin purisun
ay way nispacha yuyarinakusun
Kichka sunquyuq llaqtan llaqtan
qampas ñuqapas yuyarinakusun
ay way nispacha waqastin purisun

(qallanaman)

Chaskay

Wayqun wayqun mayun mayun
maskamullachkayki
maskamullachkayki.
Lusiru kanchaykamuway
chaskacha akchiykamuway
Lusiru kanchaykamuway
chaskacha akchiykamuway
kay warma yanallay
aparqatanaypaq.
Ima ninqaraq mamayki
hayka ninqaraq taytayki
ima ninqaraq mamayki
hayka ninqaraq taytayki
suwarqatallaptiy
aparqatallaptiy
suwarqatallaptiy
aparqatallaptiy.
Manas ñuqachu kuyayki
manas ñuqachu waylluyki
manas ñuqachu kuyayki
manas ñuqachu waylluyki
kay nanaq sunquysi
kuyallachkasunki
kay nanaq sunquysi
kuyallachkasunki.

(qallanaman)

Awiyu tusuy (Aviu tusuy)

Hakullaña ripusun
hakullaña pasasun
muyuriq hina pawariq hina
hakullaña ripusun
muyuriq hina pawariq hina
hakullaña pasasun.
Patallañas inti, patallañas killa
paras nuyuwaswan
wayras hapiwaswan.

(qallanaman)

Chirapaq

Qayna punchaw turuniru
Sapallaypi waqachkani
Mana pipas qawarillachkan
Waqallarqani sapay
Llakillarqani sapay
Quyay mamayta
Yuyarillaspa
Maypillaraq sunquchallay
Maypiñaraq ñawiruruy
Maytaq kuna
Waqaysiwanchu
Waqaysiwanchu ñawiy
Llakiysiwanchu sunquy
Tayta mamayta
Yuyarillaptiy

(qallanaman)

Relámpago

Relampaguy kawallu
Maylawmanraq pasarqun
Relampaguy kawallu
Maylawmanraq pasarqun
Quri qullqi rindayuq

Ankanpi señalchayuq
Quri qullqi rindayuq
Ankanpi señalchayuq
Ganadero widaypi
Puriq masiymi karqa
Amaya chinkachunchu

Relampaguchallayqa
Wanka llullay pampapi
Kuriq masichallaymi
Uqupampa plasapi
Muyuq masichallaymi

(Uqupampa = Ocobamba)

(qallanaman)

Sisari lusiru (Zisary lucero)

Intipa akllasqan
Hanaq pacha sulla
Sisari Lusiru
Yupaychasqam kanki
Pachamama wayta
Yawarniymi kanki
Sutiytam apanki
Wañunaykikama
Llakita puchkaspam
Kusita awanki
Chisin killamanta
Achikyanankama
Llampu makichaykim
Sarata tarpunqa
Muchuy wañuchiqta

(qallanaman)

La Kiaka

Llaqtaypa pampan rupariq simintu
Chaymi yakunayaymanta wañuchkan
Yakupa muchanta allpallay mañakun
Sutulla sutuchun kusirikullanqa
Kunan punchaw payqa paramun
Kuyay llaqtay qaparichkan
Qatu qatu kusirikuywan
Chaki sunqu muyurikuptiy
Runaymanta yakuwan pawan
Rupaykuspa kusirikun
Musuqmanta pachirimunqa
Sumaq wayta sunqumanta

(qallanaman)

Kuntur pawan (Condor pahuan)

Kuntur pawan altunta suyuspa
Kuntur pawan altunta suyuspa
Kuyaqninta muyu-muyurispa
Waylluqninta llantu-llantuykuspa
Kuyaqninta muyu-muyurispa
Waylluqninta llantu-llantuykuspa
Hawkas illas urqunta qasanta
Hawkas pawan wayrawan pukllastin
Chirapapa wiqinta chumaspa
Tiñimurqa wiphalallanchikta
Chirapapa wiqinta chumaspa
Tiñimurqa wiphalallanchikta

Kuntur pawan altunta suyuspa
Kuntur pawan altunta suyuspa
Kuyaqninta muyu-muyurispa
Waylluqninta llantu-llantuykuspa
Kuyaqninta muyu-muyurispa
Waylluqninta llantu-llantuykuspa

Kuntur pawan altunta suyuspa
Kuntur pawan altunta suyuspa
Kuyaqninta muyu-muyurispa
Waylluqninta llantu-llantuykuspa
Kuyaqninta muyu-muyurispa
Waylluqninta llantu-llantuykuspa
Hawkas illas urqunta qasanta
Hawkas pawan wayrawan pukllastin
Chirapapa wiqinta chumaspa
Tiñimurqa wiphalallanchikta
Chirapapa wiqinta chumaspa
Tiñimurqa wiphalallanchikta

Kuntur pawan altunta suyuspa
Kuntur pawan altunta suyuspa
Kuntur pawan

(qallanaman)

Layqa

Layqam niwanku sapay qarita
manaña tusuyta wakin atispa.
Kaykunapi wakkunapi
chaykunapi sapachallaypi.
Kaykunapi wakkunapi
chaykunapi sapachallaypi.
Layqawankichum
icha manachum
chuyata willaykuway
qaqariachu qurisisichu
mayqallanraq layqa ruwanqa
qaqariachu qurisisichu
mayqallanraq kanqa.
Killawan kuska ñuqay ripusaq
wayrawan kuska ñuqay pasasaq
wayta rusaspa chawpichallanta
chawpi tutata ripukusaq
atipanakuq maqtakuna
chawpi tutapa illasaq.

(qallanaman)

Diáspora


Qipay hamuq chikchiq para
lastrullayta pampaykuy
yanallaypa taytamaman
mana tariwananpaq.
Chaupi tutay killamama
qammi akchiykuwanki
para wayra hapiwaptin
mana sullmaykunaypaq.
Hawkallatam pusawanki
sumaq wayta ñanninta
kichkatapas waqtanchaspa
kuyasqaypa makinman.
Hawkallatam pusawanki
sumaq wayta ñanninta
kichkatapas waqtanchaspa
kuyasqaypa makinman
wayllusqaypa makinman.
Llaqtan llaqtan maskamuyri
mana pipa musyasqan
imaynapas tarisqaykim
rikusqaykim yachakuy
mana pipa musyasqan.
hinaspaymi apasqayki
lusiruypa ankanpi
illapaqwan kuska kuska
wayra hina pasasun
mana pipa musyasqan.
Uqupampa sumaq wayta
marqayniypim sisanki
muspuyniytam qam uqllanki
sunquykipa rurunpi
sumaq sallqa waytacha.
Qamraykullam intitapas
killatapas watasaq
Uqupampa sumaq wayta
sumaq punchawniy kanki
qamllapaqmi sunqullay.

(Uqupampa = Ocobamba)

(qallanaman)

Otavaleña warmi

Otavaleña warmi Intitaytapa churin
Pachamamapa wawan Killamamapa ñañan
Sumaq ñusta warmicha sunquyta suwawanki
Imbabura ritipa chuya yakunmi kanki
Imaynaraq wamritay sunquykita suwayman
Sunquykita suwaspay llaqtayman apaykiman
Anquayllupa churinmi ñuqa kani wamritay
Otavaleña wayta qamllataqmi sunquchay
Imbabura urqupa ñawiwanmi qawayki
Yawarqucha patapi chukchayki ñaqchakuq
Ima sumaqmi kanki otavaleña wayta
Chirapa paqarimun wiqi ñawiykimanta

Imaynaraq wamritay sunquykita suwayman
Sunquykita suwaspay llaqtayman apaykiman
Sumaq llaki uyacha sumaq suni chukchacha
Sumaq yana ñawicha qamllapaqmi sunquchay

(qallanaman)

Intipa Churin

Yaw intipa churin
hatun Anquayllu,
maypiraq widayki?
Qala chakilla
llaki sunquyuq,
maypiraq purinki?
Llakitapas millpuykuspa
yarqay chayaptin
yawartapas upyaykuspa
yakunayaptin.
Ay kutimuchkanñas
chiqap Anquayllu
ayllullan maskaykuq.
Chamqaqpa llaqtan
Apurimaqsi sisarimunqaña.
Hawka kawsaysi
mismirimunqa
Tawantinsuyuman.

(qallanaman)

Muyuykuy

Muyuykuy tusuykuy nina patanpi kawsayta
paqarin minchallam kawsakuy ninchik tukunqa.
Kusikuy kusikuy llaki muchuyta tanqaspa
kusikusqanchiktam wañukuspanchik apasun.
Qawariwayku Pachamamallay,
rikuriwayku Inti taytallay
wawaykikunata.
Saruykuy saruykuy nina tisupa uchpanta
chaynatam sarusun waqachiqninchik runata.
Saruykuy saruykuy nina tisupa uchpanta
chaynatam sarusun usuchiqninchik runata.

(qallanaman)

Warmachallay

Puñukuy puñukuy warmachallay
Muspuyniykipi purikuy pawarispa,
pawarispa sunquychallay,
mana imaman wichiykunaykipaq warmachallay.

Wankawalas

Sixto Ayvar Alfaro

Sunquyta suwawanki yana ñawi wamlitay.
Maylawmi ñuqa rikaa, wanka walasmi rikaa.
Amaya waqachiwaychu sumaq wankayna.
Wayta pallana mayupa sisan sumaq wamla wankainita.

Shunquuta shuwamanki yana ñawi wamlitay.
Maylawmi yaqa likaa, wanka walasmi likaa.
Amaya waqachimaychu sumaq wankayna.
Wayta pallana mayupa sisan sumaq wamla wankainita.

(qallanaman)

 

Alborada (Achikyay) sutiyuq kusituypa internetpi tiyanan: http://www.alborada.pe/

Luzmila Carpio-p takinkuna

Uchpa sutiyuq kusituypa rurasqan takikuna

Kuntur phawan (Yaw Kuntur)

Runasimipi Willakuykuna, Qillqasqakuna

Rapip qallananman


Last update: 2 Jul 2010. © runasimi.de.  The contents of this page may be distributed for non-commercial purposes, especially for spreading knowledge of the Runasimi language in the world and strengthening its position in its home lands. Please quote the original author (if not mentioned by name, write runasimi.de), and set a link to this page (write down URL, if texts or images of this page are used in printed version).