Alejandro Ortiz Rescaniere-p uyarispa qillqasqan Lima llaqtapi, 1971 watapi, Isidro Wamani-p willasqan.
Isidro Huamaní / Wamani, Antamarka / Andamarca, Ayakuchu / Ayacucho, VII/1971,
Pukyu: Alejandro Ortiz Rescaniere, De Adaneva a Inkarri: una visión indígena del Perú. Lima, 1973.
pp. 143-146. Runasimi.de-pa llamk'apusqan.
Educación año II, No. 7, Lima, 1971, chaypipas tarinkis.
Dyus munaysapa silupi, yakupi puriq ñawpaq llapallan mundu intirupi, chay mundu Mama Pachapa kwirpun. Ñuqanchikta uywawarqanchik chukchanchikmanta, ñawinchikmanta, siminchikmanta, humpinchikmanta Allpa Mama Pacha. Chaymi llaqtakuna riman maqtasuta Limap hina, kanmi llaqtakuna ñawinmanta lluqsirquspa, chaymi karu-karu chay pasarquptinmi hintilpa timpunpi, rikunmi chay rupaq ukutapis, rikurinmi punapas silupas larunpi.
– Imataq Piruwpi?
Piruwpis qallarinmi Titiqaqa quchamanta, chay Mama Pachapa rakanmanta, usyan Kitupi, urkunpi. Limaqa paypa siminsi, Qusquqa paypa sunsunsi kuyun. Sirkanpis paypaqa mayus. Mama Pacha mas hatun pampas, imamantapis mas y pipas manaña igualanñachu. Paypa alliq makinsi Ispaña ñin, ima hinachiki yachanchu.
Limaqa siminsi Pacha Mamapa. Chaymi manaña rimayta munanchu runasiminchikta, ni mayqin piruqanupis.
Dyus munaysapa, Taytanchik, ñawpaq purirqa mundu intirupi. Kapusqas iskay churin: Inkapi, Jesuspi.
Inka ñin: "Rimaychik qamkuna!" llapanchik yachasunchik, kunan punchawmanta yachachisun llapallan churinchikta, wawanchikta. Inka Mama Pachata ñin: "Mikuyta quy!" chaymi allpata qallaykunku rurayta tarpunanpaq. Chaysi llamapis wakapis kasarqun.
Chay ñawpa timpuqa imapis maqtasus kasqa.
– Kunanqa manañam ñawpaq timpu hinañachu?
Qam ñinki chay hinata, padrisitu, wiraqucha, chay hinachiki qam yachanki ñuqamanta masta, qam yachanki Limaqa mundupa siminmi. Ñuqayku piliyarquniku Mama Pachawan, Jesus kwidawanku.
Inka rurarqun Qusqu llaqtata, llapachanpis rumillas. Limaqa mitus ñinsi. Qam rikunkichu llapallan Limata, padrisitu? Sirtuchu chay barrupi Rimaq kan?
Chaymantas uchkuta rurarqun Qusqupi. Chay uchkutas rirqa Pacha Mamaman rigalukunata aparikuspa, chaypis rimanku chaymantas ñuqaykupaqpis mañan imapis munasqanta.
Inkas kasarakusqa Mama Pachawan. Chaymanta iskay wawan karqan, sumaq-sumaqsi wawachakuna. Manam yachanikuchu sutintapas, uchkupichuch purichkan imananchik yachanikuchu, ichapas chay hatun inlisyapichuch pakarqayachkan iskay, ñin. Yaw Siñur, manachu qam rikurqanki? Iskay wawakunas nasirqamuspa chay Santu Jesusta rabiyachisqa, llakichisqa Sukristus wiñarquspansi kallpasapa maqta kasqa, hinaspansi chay mayur wawqinta binsirquyta munaspa, "Ima hinaraq binsirquyman?" ñisqa. Killapis rikurqusqa Jesusta llakirqukun, "ñuqa yanapasqayki" chay killamantas kachaykamun huk papil qillqasqata. Sukristus ñin: "Kaywanqa ñam mancharikunqaña Inka."
Tutayaq pampapis rikuykachan papilta. Inka mancharikun mana qillqasqata yachaspa. "Ima ñinanchiki wak dibuhu?" Pasarqun karu-karuta. "Ima hinaraq Inkata hapirquyman? Manañach atichkaymanñachuch," waqayta qallaykun. Pumas llakirikun. "Ñuqa yanapasqayki." Qallarqun llapallan pumata, hatun uchuyta. Pumakunas Inkata qatikachayta qallaykun qipanpi. Chay qatimuchkaptillansi, Limaman chayarqamun aqupampaman Inkas chay chakrata riq mikuq y pumakuna qarqumun yarqaymantas wañustinsi kutirimun.
Inka manañas ima ruraytapis atisqañachu, Sukristu maqarqun Allpa Mama Pachata, kunkanta kuchurqun. Inlisyatas rurarqachin. Chaypis kachkan, pay munawanchik. Ñawpa Machu pakakusqa, Inka llapan mundupi puriptin. Ñawpa Machu yacharqun Inka wañurqusqanta kusisqa. Ñawpa Machus tiyasqa munti ukupi, chaytas Iskuyla ñisqa. Ñawpa Machus kusisqa kasqa, Mama Pachata maqarquptin. Chay ratullas pasarqun Inkapa churin. Maskasqa taytanta, mamanta. Ñawpa Machu ñisqa: "Hamuychik, ñuqa willanaypaq, maypi kasqantapis willasqayki Mama Pachatas Inkatapas." Wawakunas kusisqa pasan iskuylaman. Ñawpa Machus mikuyta munasqa. "Allpa Mama Pachas manaña munanchu Inkata. Inkas kuyanarqukun Sukristuwan, kunan tiyan iskaynin wawqintin hina. Qawariy qillqaspa papilta kaypim!" ñin. Warmachakuna mancharikun ñisyuta, hinaspa lluptirqun. Chay timpumantas warmakuna iskuylaman rin. Chay warmakunapas manas munanchu iskuylata, lluptimunsi iskuylamanta Mama Pachapa wawan hina.
Maypiraq kachkan Inkapa iskaynin churinkunam? Ñinmi mayur churin wiñarquspa kutirimunqa yuyarispa. Chay kutimusqan Punchaw Huysyu kanqa. Manam yachanikuchu kutimunqachuch manachuch.
Warma, ñin, maskamuychik. Maskachkanmi kapas tarirqunqapis.
– Awir, maypim kanman?
Kapas Limapichuch, icha Qusqupichuch. Mana tariptinqa, wañurqunqa yarqaymanta Inkapa taytan hina. Wañurqunqachuch?
Maqtasu (<?): Abundante
Sukristu: Jesu Kristu
Lago Titicaca: Titiqaqa qucha
Sudor: Humpi
Vena: Sirka
(Kay panqapi cursiva ñisqapi qillqamunim.)
Inkarrí ñisqamanta willasqakuna
Runasimipi Willakuykuna, Qillqasqakuna
Last update: Mar 23, 2006. © runasimi.de. The contents of this page may be distributed for non-commercial purposes, especially for spreading knowledge of the Runasimi language in the world and strengthening its position in its home lands. Please quote the original author (if not mentioned by name, write runasimi.de), and set a link to this page (write down URL, if texts or images of this page are used in printed version).