José María Arguedas-pa uyarispa qillqasqan Pukyu llaqtapi, don Mateo Garriaso-p willasqan
(Chawpi ayllup uman, Pukyu llaqtapi).
Mateo Garriaso, Chawpi ayllu, umalliq (cabecilla), distrito de Pukyu / Puquio, provincia de Lukanas / Lucanas,
departamento de Ayakuchu / Ayacucho, 1956.
Pukyu: José María Arguedas: Puquio, una cultura en proceso de cambio. Revista del Museo Nacional,
Lima (Perú) (1956), tomo XXV, pp. 202-203. Runasimi.de-pa llamk'apusqan.
Chay Pukyu llaqtapi tawantin ayllukuna: Qullana, Chawpi, Pichqachuri, Qayaw.
Wachuqkunam allpataqa tawa ayllukunaman señalarqa.
Sallqa runakunamanta ñawpa ñiqinraqchiki karqa wachuqkunaqa. Paykunayá aguay unu riqsiq karqa, wamanikunapa sunqunmanpas yaykuqku karqa.
Chay aguay unu bintanapunis, ukunta pasaspas, aguay unu maymi hamusqantapunis riqsiq kasqa chay wachuq. Manas llutan runa hinachu karqa.
Aguay unukama yaykunanpaqqa quri tinyatapunis churakusqa, umanpi, chay wachuqqa. Pachanpas quri qullqis kasqa, sumaq llipipiq, altar hina. Intiwanpas killawanpas kanchariqyá. Anakunpas kasqa, chillikunpas, qurimanta, qullqimantas, llipipiq. Chaysi urqukunapa sunqunmanpas chayaq. Lluqsimuqtaq quri tinyawan.
Ñuqaykuman, Chawpi aylluman, Qullanaman, muyata hatunta quwasqaku, Pichqachuri, Qayawmanñataq allin qichwata qusqa. Wayrana paykunapaqqa kachkan, Pichqachuripaq, Puka Urqu Tinkuqantap, Qayawpa.
Hinaspa Napa qucha mama, Aqru Yaya ñawin aguay unu, Dyuspa sirkan, naturalpaq, bisinupaq, lliwpaq, mañakusqa wachuq timpunpiraqchiki, iskay quwita, sapa agustu, kastillapa sunquntapas, huk sumaq llamapa sunquntawan, mañakusqa, "Naturalniy apamuwachun!" ñispa, "Awkipa makinmanta chaskisaq," ñispa.
Awkikuna chaymanta Señor don Pedroman rinku sapa agustu llaqtanchikmanta. Puñunku Señor don Pedropa hawanpi, hatun rumiman marqaykuspanku tutata pasanku. Chaypim hatun rumi kachkan, hatun, yaqa plasa hina, chaypim awkikuna misata mastanku. Chaypim kastillachata, llamata apan sullka Kampu. Huqu ruru sunqutaqa Pallqapim, awki, aguay unuman kachaykun. Millpurquntaq, millpurparin, chaylla.
Takispa awkikunaqa kutimunku, dispidikunku Señor Pedromanta:
Señorllay Aqru Yaya
U wayli!
Adios ñiway dispidiway
U wayli!
Kawsaspaqa kutimusaqku
U wayli!
Wañuspaqa manaña
U wayli!
Muya: "Sallqa" ñisqa, michiypaq allpa, ichusapa,
"Qichwa" ñisqap hawanpi, "Puna" ñisqap uranpi.
Aqru Yaya: Padre Vertedor
Kastilla: Carnero de Castilla
Vena: Sirka
Cada: Sapa
Cumbre: Hawa
Abrasay: Marqay
Corazón: Sunqu
(Kay panqapi cursiva ñisqapi qillqamunim.)
Inkarrí ñisqamanta willasqakuna
Runasimipi Willakuykuna, Qillqasqakuna
Last update: Apr 6, 2006. © runasimi.de. The contents of this page may be distributed for non-commercial purposes, especially for spreading knowledge of the Runasimi language in the world and strengthening its position in its home lands. Please quote the original author (if not mentioned by name, write runasimi.de), and set a link to this page (write down URL, if texts or images of this page are used in printed version).